Od ponad 7 lat ktoś bezkarnie zarabia na osobach poszukujących pracy i nic z tym nie da się zrobić

Pewien przedsiębiorca oferuje pracę „tajemniczego klienta”, mającego testować bankowość elektroniczną, jednak umowy są tak skonstruowane, że wypłata wynagrodzenia okazuje się niemożliwa. I tak od przynajmniej 7 lat.

W grudniu 2023 r. w serwisie Interia Biznes ukazał się sponsorowany artykuł pokazujący zalety pracy jako tajemniczy klient (ang. mystery shopper) na zlecenie QualitySite. Artykuł nie jest już dostępny, zachował się jednak w internetowym archiwum, do którego można sięgnąć za pomocą Wayback Machine. Wynika z niego, że firma udostępnia platformę, za pośrednictwem której można wziąć udział „nawet w kilkunastu badaniach miesięcznie, co pozwala na zarobienie sporych pieniędzy w wygodny sposób i bez wychodzenia z domu”. Praca ma polegać na zakładaniu kont bankowych, testowaniu ich użyteczności oraz wypełnianiu ankiet dotyczących całego procesu. O tym, czego naprawdę można się spodziewać, współpracując z QualitySite, poinformował nas jeden z Czytelników, członek facebookowej grupy, która gromadzi osoby poszkodowane przez tę firmę, działającą do niedawna pod nazwą BadamyTO.

Grupa powstała w maju 2023 r., a zamieszczone na niej posty wskazują, że firma od lat szuka pracowników za pomocą popularnych serwisów rekrutacyjnych, jak Praca.pl, JOBS.pl czy GoWork, gdzie prawdopodobnie ma wykupiony Złoty Profil, który pozwala na moderowanie dodawanych opinii. Członkowie grupy zebrali pokaźną kolekcję negatywnych komentarzy, które w krótkim czasie od publikacji zostały przez firmę ukryte lub usunięte. Ogłoszenia o pracy w charakterze tajemniczego klienta można znaleźć także w mediach społecznościowych, np. na Facebooku i LinkedInie.

Nieistniejące numery umów i ukryta afiliacja

Po wysłaniu CV zainteresowani pracą otrzymują do podpisania umowę o dzieło, zgodnie z którą muszą ocenić funkcjonalność kont założonych w kilku bankach według podanych przez firmę wytycznych. Nie ma jednak co liczyć na wypłatę obiecanego w umowie wynagrodzenia. Jak tłumaczy jedna z udzielających się na grupie osób, a inne to potwierdzają:

• w rzeczywistości firma zarabia na afiliacji. Zleceniobiorcy zakładają konta bankowe z ich linków, a oni dostają za to prowizję z programów partnerskich […]
• umowa jest specjalnie tak skonstruowana, żeby była jak najbardziej skomplikowana i niejasna – aneksy, wiele etapów i zadań, o których nigdzie potem nie wspomina instrukcja, niejasny termin oddania dzieła, itp.
• umowa jest rażąco niekorzystna dla wykonawcy – firma może w każdej chwili odmówić wypłacenia całego wynagrodzenia, co nie jest standardem w umowie o dzieło. Klauzula poufności praktycznie uniemożliwia publikowanie negatywnych opinii o firmie
• konta nie są darmowe i testowe, i prawie każdy ponosi opłaty za ich prowadzenie. Choć przez 30 dni mają nie generować opłat, często trudno się doprosić o pokrycie przez firmę prowizji, którą naliczył bank […]
• zapis w podpisanej przez nas umowie o dzieło jest niemożliwy do spełnienia, a przez to nieważny – większość banków nie posiada wymaganych przez umowę numerów

Ostatni punkt dotyczy wymogu wysłania numerów umów o prowadzenie rachunków bankowych – instrukcja nie wyjaśnia, skąd je wziąć. Pytany o to przedstawiciel firmy informuje, że znajdują się one „pod kodem kreskowym, na samym dole strony, w nazwie pliku” itp. Zleceniobiorcy takie właśnie numery podają, po czym okazuje się, że podali niewłaściwe, więc całe badanie na nic (ankiety są odrzucane po wykryciu pierwszego błędu). Co bardziej zdeterminowani dzwonią wtedy do poszczególnych banków, dowiadując się poniewczasie, że zawierane z nimi umowy nie mają żadnych tego typu numerów.

Najwięcej kontrowersji budzi jednak zarabianie na ukrytej afiliacji bankowej. Zakładanie kont odbywa się za pośrednictwem specjalnych linków polecających, dostępnych po zalogowaniu się w panelu użytkownika. Mieliśmy okazję zobaczyć na nagraniu, że część z nich po kliknięciu przekierowuje najpierw na stronę mrum11.produktyfinansowe.pl (uczestniczącą w systemie partnerskim Bankier.pl) i dopiero po ułamku sekundy na odpowiednią stronę bankową. Nie jest to zresztą jedyny program afiliacyjny, z którego firma próbuje czerpać zyski, chociaż regulaminy takich programów z reguły zabraniają „oferowania jakiejkolwiek korzyści materialnej lub niematerialnej w zamian za kliknięcie, rejestrację lub dokonanie zakupu”.

Jak komentuje jeden z członków grupy, firma generuje bankom puste leady (czyli bezwartościowe konwersje, bo zgodnie z instrukcją należy założone konta po 30 dniach zamknąć), a niezorientowane w sytuacji banki wypłacają prowizję. Chodzi nie tylko o koszty i sporo dodatkowej, zbędnej pracy dla banków, ale też o dyskredytowanie ich wizerunku, ponieważ osoby zatrudniane w charakterze tajemniczych klientów nie dostają wynagrodzenia.

Najstarsze zgłoszenie dotyczące zarabiania na linkach afiliacyjnych pod pretekstem ofert pracy tajemniczego klienta powiązane z opisywaną firmą wpadło do naszej redakcyjnej skrzynki w kwietniu 2017 r., prawie siedem lat temu. Najwyższy czas zatem opisać bliżej ten proceder.

Wcześniejsze wcielenia QualitySite

W chwili pisania tego artykułu grupa na Facebooku liczyła 241 osób poszkodowanych przez firmę QualitySite, która na przestrzeni ostatnich ośmiu lat posługiwała się różnymi nazwami. Proceder może trwać od października 2016 r., kiedy to według Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG) została założona firma o nazwie zawierającej tylko imię i nazwisko właściciela, której nadano NIP 8992800445 i REGON 365637766. Po kilku dniach nazwę uzupełniono o adres strony internetowej – iHelf.com, by pół roku później poprzestać na samym iHelf i zmienić kolejność zapisu (nazwisko wylądowało na końcu). W październiku 2017 r. doszło do następnej zmiany – firma przeobraziła się w BadaniaPRO i funkcjonowała pod tą nazwą do września 2020 r., kiedy to właściciel przemianował ją na TestoPRO. Z ogólnodostępnych rejestrów CEiDG wynika, że w październiku 2022 r. dokonano kolejnej modyfikacji nazwy, tym razem na BadamyTO.

Jako QualitySite firma działa dopiero od stycznia 2024 r. (choć to właśnie ta nazwa pojawiła się w opublikowanym miesiąc wcześniej artykule sponsorowanym). Warto dodać, że w Krajowym Rejestrze Sądowym od sierpnia 2023 r. figuruje też spółka z ograniczoną odpowiedzialnością o dość podobnej nazwie – QLTS (KRS 0001052811, NIP 8982296703, REGON 526122010). Właściciel QualitySite pełni w niej rolę prezesa zarządu, będąc jednocześnie jej beneficjentem rzeczywistym z 80 proc. udziałów przy kapitale zakładowym w wysokości 10 tys. zł. Ten sam człowiek jest prezesem zarządu i współwłaścicielem Salley sp. z o.o., która działa od maja 2019 r. i pod adresem rzetelnykredyt.pl oferuje porównywarkę kredytów (KRS 0000788335, NIP 8992863351, REGON 383458742). Wcześniej natomiast był związany z takimi spółkami jak Rentmerce, Up Trade i EKMS. Dwie ostatnie zawiesiły już swoją działalność.

Negatywne komentarze a klauzula poufności

Jak już wspominaliśmy, QualitySite (znana też jako BadamyTO) nie przepada za krytyką i aktywnie moderuje opinie zamieszczane na jej profilach w różnych serwisach. Czytelnik, który zgłosił nam problem, wyjaśnia: „Osoby, które opublikowały komentarz na temat działania firmy BadamyTo w internecie lub na zamkniętej grupie poszkodowanych na FB otrzymują hurtowo wezwania do zapłaty z art. 212 KK – zniesławienie. […] Załączone „dowody” do wezwania do zapłaty są co najmniej niepoważne. Możesz dostać screeny nie swoich wpisów, ewentualnie kolejne wezwanie do zapłaty od S.R. za złamanie klauzuli poufności […] a że wysyła to od dawna świadczy fakt, że podesłał jakiegoś starego gotowca z wpisaną zupełnie inną stroną FB niż obecna”. Poniżej możecie zobaczyć przykładowy wpis na jednej z facebookowych grup, który według firmy narusza klauzulę poufności zawartą w podpisanej wcześniej umowie.

W efekcie jego autorka otrzymała przedsądowe wezwanie do zapłaty opiewające na kwotę 2,8 tys. zł. Czytamy w nim, że „Kary umowna należna jest w wysokości dziesięciokrotności sumy wynagrodzeń z umów oraz aneksów, które stanowiło: 280 zł” (pisownia zgodna z oryginałem). Zaangażowany przez firmę adwokat poinformował, że wpłaty należy dokonać nie później niż w terminie trzech dni od doręczenia pisma. Niedostosowanie się grozi skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

Nie jest to jedyne pismo, które widzieliśmy. Inny członek grupy zrzeszającej osoby poszkodowane przez QualitySite udostępnił nam do wglądu wezwanie do zapłaty kary umownej z tego samego tytułu, ale na prawie dwukrotnie wyższą kwotę. Administratorka tej grupy otrzymała z kolei wezwanie do natychmiastowego zaprzestania naruszeń dóbr osobistych właściciela firmy, publikacji przeprosin i zapłaty „tytułem zadośćuczynienia” 15 tys. zł.

Jakby tego było mało, niektóre osoby publikujące niepochlebne opinie o firmie dostały ofertę podpisania umowy porozumienia. W zamian za wypłatę części wynagrodzenia zobowiązywała ona podpisującego do rezygnacji z dalszych roszczeń i przerwania działań godzących w dobre imię przedsiębiorcy, czyli m.in. do usunięcia z Facebooka „grup, w których była poruszana tematyka firmy BadamyTO lub wszelkich marek należących do QLTS sp. z o.o. w tym przede wszystkim marki Qualitysite”. Nie obyło się też bez paragrafu mówiącego o zachowaniu poufności. Niedotrzymanie warunków umowy przez jedną ze stron miało skutkować wypłatą tej drugiej odszkodowania w wysokości 21 tys. zł. Właściciel firmy zastrzegł, że „Limit osób z którymi umowa może zostać podpisana to 10”.

Banki nie potwierdzają współpracy

Jednym z najczęściej wysuwanych na grupie zarzutów jest taki, że QualitySite zatrudnia tajemniczych klientów bez porozumienia z bankami, w których zakładane są konta. Aby przekonać się, jak jest naprawdę, wysłaliśmy stosowne zapytania do ośmiu z nich. Odpisało nam siedem: ING Bank Śląski, Bank Pekao, BNP Paribas Bank Polska, Credit Agricole Bank Polska, mBank, Nest Bank i Santander Bank Polska. Nie pofatygował się o odpowiedź tylko Bank Millennium. Chcieliśmy się dowiedzieć:

1. czy poszczególne banki współpracowały kiedykolwiek ze wspomnianą firmą, działającą wcześniej pod nazwą BadamyTO,
2. czy zgłaszały się do nich osoby mające wątpliwości co do badań zlecanych przez tę firmę,
3. jakie jest ich stanowisko w sprawie opisywanych wyżej praktyk,
4. do kogo mają się zwracać ewentualni poszkodowani.

Przedstawiciele prasowi wszystkich wymienionych wyżej banków (oprócz Millennium) zgodnie stwierdzili, że nie współpracują one z wymienioną firmą i nie popierają stosowanych przez nią praktyk w zakresie linków afiliacyjnych. Większość upewniła się także, że nie robią tego ich partnerzy. Warto w tym miejscu zacytować odpowiedź banku BNP Paribas:

Zdecydowanie nie akceptujemy takich praktyk i jesteśmy poruszeni zaistniałą sytuacją w wyniku, której tyle osób zostało oszukanych przez firmę BadamyTO. Niezwłocznie poinformowaliśmy naszego partnera, który współpracował z firmą w innym zakresie działalności niż badania, by natychmiast zaprzestał współpracy z firmą BadamyTO. Powiadomiliśmy też odpowiednie organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

Tak natomiast swoje doświadczenia ze wspomnianą firmą opisuje Bank Pekao (zmieniliśmy imię i nazwisko właściciela na inicjały):

Pan S.R. zgłosił swój podmiot do programu partnerskiego jednego z serwisów finansowych do kampanii Banku Pekao, lecz zarejestrował się jako inny podmiot niż BadamyTO S.R. – tak więc nie wzbudził podejrzeń serwisu. Po doniesieniach, że zarejestrowany podmiot jest jednak powiązany z S.R. współpraca z ww. serwisem została zakończona, a wszyscy wydawcy zostali poinformowani, by byli czujni na takiego typu działania. Bank stanowczo nie popiera takich działań i odcina się od osób/firm, które stosują opisane w pytaniu praktyki.

Skrupulatnie na wszystkie pytania odpowiedziały tylko ING Bank Śląski, BNP Paribas i Nest Bank. Ostatni stwierdził, że „nie ujawnia informacji o zgłoszeniach, które otrzymuje”. Pozostałe dwa potwierdziły, że odzywały się do nich osoby zaniepokojone działaniem firmy, której dotyczy ten artykuł. ING Bank Śląski ujął to w ten sposób:

Tak, otrzymaliśmy zgłoszenie w tym temacie, kontaktowaliśmy się z osobą zgłaszającą sprawę. Podjęliśmy działania weryfikacyjne z naszymi sieciami afiliacyjnymi. Partnerzy potwierdzili nam, że nie ma w naszym programie partnerskim wydawcy o nazwie BadamyTO. Na wszelki wypadek, tymczasowo do wyjaśnienia sprawy zablokowaliśmy możliwość podłączenia nowych wydawców w ramach programów afiliacyjnych.

Odpowiadając na ostatnie pytanie, banki były zgodne – pokrzywdzeni powinni kierować sprawę na policję lub dochodzić roszczeń na drodze cywilnej. Tylko Nest Bank zauważył, że równie istotne jest zgłaszanie takich sytuacji bankom.

Liczne zgłoszenia, niewielki odzew

Problem w tym, że organy ścigania i instytucje, które mogłyby w zaistniałej sytuacji pomóc, nie mają wystarczającej motywacji, by to zrobić. „Powiadomiłem prokuraturę, policję, zarządy i rady nadzorcze banków, UOKiK, ale niestety twórca tego scamu śmieje nam się w twarz” – napisał jeden z poszkodowanych. Komenda Rejonowa Policji Warszawa II przesłuchała go wprawdzie w charakterze świadka, ale odmówiła wszczęcia dochodzenia, uzasadniając to następująco:

W ramach czynności sprawdzających dokonano analizy w/w zawiadomienia i przedłożonej do niego dokumentacji. […] Podkreślić należy, iż w analizowanej sprawie brak jest znamion czynu zabronionego. Roszczenia pomiędzy stronami winny być przedmiotem postępowań cywilnoprawnych. Prawo cywilne zgodnie z zasadą ultima ratio prawa karnego powinno stanowić podstawową i główną metodę rozwiązywania sporów majątkowych, gdyż po regulacje penalne należy sięgać jedynie w przypadkach najpoważniejszych.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), odpowiadając na zgłoszenie naszego Czytelnika, stwierdził, że przedstawiona mu sprawa nie ma charakteru konsumenckiego.

Zgodnie z definicją określoną w art. 221 Kodeksu cywilnego konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. […]
W naszej ocenie powinien Pan zwrócić się z prośbą o profesjonalną pomoc do adwokata lub radcy prawnego, celem rozstrzygnięcia zaistniałego sporu przez sądy cywilne.

Podobnej rady udzielił Okręgowy Inspektorat Pracy we Wrocławiu, który poinformował, że zgłoszona sprawa nie mieści się w zakresie jego kompetencji ustawowych. Wobec osoby, która wykonuje pracę na podstawie umowy o dzieło, przepisy Kodeksu pracy nie mają niestety zastosowania. „Stąd organem właściwym do rozstrzygnięcia tej kwestii jest sąd cywilny, można również zgłosić się do ZUS” – zasugerowała przedstawicielka Inspektoratu.

Nasz Czytelnik skorzystał z tej drugiej opcji i został nawet wezwany do złożenia zeznań osobiście. Pokłosiem prowadzonej przez ZUS sprawy mógł być także e-mail od właściciela QualitySite (posługującego się wciąż starą sygnaturką BadamyTO), zawierający prośbę o uzupełnienie danych, co pozwoliłoby zaewidencjonować podpisaną w ubiegłym roku umowę. Członkowie grupy na Facebooku już wcześniej zwracali uwagę, że przesyłane przez firmę umowy o dzieło z reguły nie wymagały podania PESEL-a ani numeru dowodu osobistego, co uniemożliwia ich skuteczne zgłoszenie do ZUS. Sprawa już się zakończyła, ale Czytelnik nie został powiadomiony o jej efektach.

Podobnie było w przypadku Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, która podziękowała za zgłoszenie i poinformowała o jego przekazaniu „właściwemu organowi, w celu wykorzystania służbowego, zgodnie z właściwością miejscową podmiotu”. Z nadesłanej odpowiedzi można się dowiedzieć, że kontrola podatkowa zawsze wszczynana jest z urzędu, a nie na wniosek. Nie ma też co liczyć na szczegóły dotyczące podjętych działań – ich przekazanie naruszyłoby „przepisy regulujące ochronę informacji stanowiących tajemnicę skarbową w rozumieniu Ordynacji podatkowej”.

Na szczęście jest światełko w tunelu – po zawiadomieniu wysłanym do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) z poszkodowanym skontaktowała się wrocławska policja, która otrzymała zadanie zajęcia się sprawą w kontekście masowym. Postępowanie prowadzi sierż. szt. Piotr Maliniak delegowany do Wydziału dw. z Przestępczością Gospodarczą KMP we Wrocławiu. Z jego słów wynika, że w tej chwili się skupia na zebraniu dowodów od jak największej liczby osób. Zainteresowani mogą się z nim skontaktować mailowo: piotr.maliniak [małpa] wroclaw.wr.policja.gov.pl. Zachęcamy również do dzielenia się swymi doświadczeniami i przemyśleniami w komentarzach pod tym artykułem.