Jak Interia i o2 rozesłały swoim użytkownikom reklamę sklepu złodziei

dodał 18 stycznia 2019 o 18:40 w kategorii Prawo, Wpadki  z tagami:
Jak Interia i o2 rozesłały swoim użytkownikom reklamę sklepu złodziei

Ponad 900 poszkodowanych i powyżej 300 000 PLN strat – to efekt działania jednego fałszywego sklepu, którego reklamy wysyłały w mailingach do swoich klientów największe polskie portale. Co więcej, nie wygląda na to, by się tym przejęły…

Pierwsze informacje o podejrzanym sklepie dotarły do nas krótko po jego powstaniu. Jeden z naszych Czytelników, użytkownik poczty o2, zwrócił uwagę na przesłaną mu przez ten portal reklamę.

Znalazłem w skrzynce pocztowej ogłoszenie z o2 dot. firmy sportef.pl, pachnie kolejnym mega oszustwem.
Firma zarejestrowana (NIP, REGON, CEIDG) od 25.10.2018, strona od 5.11.2018.
Płatność tylko przelewem.
Sklep zrobiony bardzo ładnie. Zdjęcia modeli pokradzione z różnych zagranicznych serwerów (wyszukiwanie obrazem).
Ceny – 1/3 wartości.
Siedziba w Dąbrowie Górniczej w barakach (ul. Nowa 6).
Profilu na FB sklep nie posiada.

Mailing został rozesłany 10.11.2018 (czyli pięć dni po wykupieniu domeny) z adresu [email protected], spoofing wykluczony. Wiadomość nosiła tytuł „Oryginalne zimowe kurtki Tommy Hilfiger i The North Face nawet od 280zł! Sprawdź!” i kierowała odbiorców na jedną z podstron sportef.pl, która obecnie wygląda tak:

Ze stopki e-maila, który dotarł do naszego Czytelnika, można się dowiedzieć, że „List został wysłany, zgodnie z regulaminem kont pocztowych Wirtualna Polska Media S.A., na zlecenie: Hurt Sport Sebastian Górczak ul. Nowa 6/1 Dąbrowa Górnicza 41-300 NIP: 6292085028”. Wszystko się zgadza, o2 od dobrych paru lat należy do Grupy WP. Istnienie firmy, która zamówiła mailing, można bez trudu potwierdzić, przeszukując Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Firma ma się zajmować „sprzedażą detaliczną prowadzoną przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet” (kod PKD: 47.91.Z).

I z pozoru właśnie tym się zajmowała, oferując markowe ubrania i buty w atrakcyjnych cenach. Ślady jej aktywności można znaleźć, używając Google’a, który nie zachował niestety pełnowartościowej kopii założonej przez firmę strony. Po pewnym czasie zaczęły do nas spływać informacje, że wspomniana strona do najuczciwszych nie należy. Jedna z Czytelniczek opisała swoją sytuację następująco:

Zostałam oszukana przez sklep internetowy sportef.pl, zresztą nie tylko ja, ale cała masa ludzi. Zapłaciłam za kurtkę 275.50 zł, ale kurtki nie mam, nie odpisują na emaile, nie odbierają telefonu, zlikwidowali stronę. Jak na ironię Interia reklamowała ten sklep, przysyłając ludziom ich reklamę na pocztę.

Zwróćcie uwagę na ostatnie zdanie – wynika z niego, że twórcy fałszywego sklepu zamówili mailing do użytkowników darmowych skrzynek udostępnianych nie tylko przez o2, ale i przez Interię. Udało się nam to szybko potwierdzić. Wiadomości reklamujące „oryginalne zimowe kurtki Tommy Hilfiger i The North Face nawet od 280zł” zostały rozesłane 10.11.2018 z adresu [email protected]. W stopce można znaleźć dane zamawiającego.

Założycielom sportef.pl nie można odmówić pomysłowości. Nikt się raczej nie spodziewa, że reklama otrzymana w ramach mailingu od dużego portalu będzie kierować do fałszywego sklepu.

Rzut oka na przestępczy proceder

Z naszych ustaleń wynika, że sklep działał około miesiąca i dość szybko zaczął wzbudzać podejrzenia. Jedno z pierwszych ostrzeżeń przed nim pojawiło się w serwisie Legalniewsieci.pl, który zauważył, że „wszystkie produkty są przecenione, a markowe rzeczy możemy nabyć praktycznie za ułamek ich wartości”. W dodatku – na co wskazywał także nasz Czytelnik – za towar można było zapłacić wyłącznie przelewem. Z obszernego wątku na Wykopie można się ponadto dowiedzieć o nietypowych zapisach w regulaminie:

Przestępcy używali co najmniej czterech rachunków w trzech różnych bankach:

03 1050 1272 1000 0092 6123 4612 (ING)
81 1090 2008 0000 0001 4128 8157 (BZWBK)
09 1090 2008 0000 0001 4028 3272 (BZWBK)
73 1600 1462 1871 1564 4000 0001 (BGŻ)

Zdarzało się, że klienci po złożeniu zamówienia byli proszeni o wpłatę np. na pierwsze z wymienionych wyżej kont, a po jakimś czasie dostawali wiadomość: „Z powodu pomyłki naszego pracownika środki za zamówienie zostały zwrócone na Państwa rachunek bankowy. Po otrzymaniu zwrotu prosimy o ponowne dokonanie płatności na poniższe dane” – tu pojawiał się numer konta w innym banku. Co ciekawe, pieniądze naprawdę wracały do klientów (prawdopodobnie „odbite” przez bank odbiorcy z powodu zablokowania konta złodziei), a część z nich, nie domyślając się podstępu, zrobiła kolejny przelew.

W komentarzach pod ostrzeżeniem na stronie Legalniewsieci.pl wypowiedziało się ok. 60 poszkodowanych. Większość była zainteresowana pozwem zbiorowym. Tyle samo ofiar naliczyliśmy, analizując wskazany wcześniej wątek na Wykopie (część osób mogła się udzielać w obu serwisach, lecz na pewno nie wszystkie). Każda kupiła kurtkę bądź dwie w cenie około 280 zł za sztukę lub kosztujące tyle samo obuwie. Dziś wiemy, że oszukanych było o wiele więcej.

Nieoczekiwane zniknięcie sklepu dolało oliwy do ognia. Sprawdziliśmy w bazie WHOIS, że domena została zarejestrowana w home.pl i wysłaliśmy do tej firmy stosowne zapytanie. Odpowiedzi udzielił nam Marcin Kowalik, Kierownik Działu Marketingu:

Okres abonamentowy usługi sklepu internetowego sportef.pl w home.pl dobiegł końca i nie został przedłużony. W związku z tym, zgodnie z procedurą, 28.11.2018 usługa wskazanego sklepu internetowego została wyłączona.
home.pl nie jest upoważniony do przekazywania informacji, czy i wobec kogo prowadzone są działania organów ścigania.

Z lektury postów na Wykopie wynika, że i owszem – takie działania są prowadzone pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w Dąbrowie Górniczej. Nawiązaliśmy z nią kontakt, prosząc o bardziej szczegółowe informacje. Poniżej zamieszczamy odpowiedź, której udzieliła nam Edyta Szczygieł, Zastępca Prokuratora Rejonowego:

Uprzejmie informuję, że pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w Dąbrowie Górniczej jest prowadzone śledztwo o sygn. PR 1 Ds. 1528.2018, w sprawie mającego miejsce w krótkich odstępach czasu w okresie od 08 listopada 2018 r. do dnia 29 listopada 2018 r. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w Dąbrowie Górniczej, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie co najmniej 313.198,90 zł, co stanowi mienie znacznej wartości, poprzez wprowadzenie w błąd co najmniej 906 klientów sklepu internetowego www.sportef.pl co do zamiaru wywiązania się z zawartej umowy i dostarczenia zakupionego towaru, czym działano na szkodę klientów sklepu tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Postępowanie jest w toku. W chwili obecnej trwa zgłaszanie się osób pokrzywdzonych i ich przesłuchiwanie w charakterze świadków.

Wszystkie osoby pokrzywdzone działaniem sklepu internetowego www.sportef.pl mogą złożyć pisemne zawiadomienie o przestępstwie do tut. Prokuratury z powołaniem się na w/w sygnaturę, bądź też złożyć ustne zawiadomienie o przestępstwie w jednostce Policji lub Prokuraturze właściwej ze względu na miejsce zamieszkania danej osoby.

Zawiniła pobieżna weryfikacja

Z uwagi na to, że reklama fałszywego sklepu została rozesłana w ramach mailingu do użytkowników darmowej poczty w dwóch polskich portalach, postanowiliśmy sprawdzić, jak do tego doszło. Zapytaliśmy o2 i Interię, w jaki sposób weryfikują firmy zainteresowane mailingiem i co planują zrobić, by w przyszłości do podobnych sytuacji nie dopuścić. Otrzymane przez nas odpowiedzi nie nastrajają optymistycznie.

Michał Siegieda, Rzecznik Prasowy Grupy WP (do której należy o2), skomentował sprawę następująco:

W tej chwili nie świadczymy usług reklamowych na rzecz serwisu sportef.pl. Chciałbym dodać, że zawsze reagujemy na sygnały użytkowników, dotychczas nikt nie zwracał się do nas w sprawie ww. serwisu ani prowadzonej przez niego działalności.
Zwracam też uwagę, że firmy świadczące usługi reklamowe co do zasady nie mogą odmawiać przyjmowania i wykonywania zleceń, w przypadku kiedy te są zgodne z obowiązującymi przepisami.

W podobnym tonie odpowiedział Mateusz Drzewosowski, Dyrektor Pionu Produktu Reklamowego w Grupie Interia.pl:

Grupa Interia.pl, świadcząc usługi reklamowe, prowadzi moderację mailingów, biorąc pod uwagę zgodność komunikatu z obowiązującymi przepisami prawa, a także sprawdza dystrybuowane reklamy pod kątem ewentualnego wprowadzania użytkownika w błąd. Zlecić kampanię reklamową w Interii może jedynie zarejestrowana firma, posiadająca numer KRS lub CEIDG, a więc z punktu widzenia prawa, prowadząca legalną działalność gospodarczą. Wszystkie te dane są przez nas weryfikowane. Zdarzają się jednak oszustwa, które są nie do wychwycenia na etapie zlecania kampanii. Jednocześnie warto podkreślić, że podmioty, które dopuściły się naruszeń prawa, o których zostaliśmy poinformowani – czy to przez odpowiednie organy, czy przez użytkowników – nie mogą dłużej reklamować się na stronach serwisów należących do Grupy Interia.pl.

Portale nie zapowiedziały żadnych zmian w sposobie weryfikacji firm zamawiających usługi reklamowe. W omawianym przypadku co najmniej 906 osób straciło ponad 300 tys. zł. Część z nich trafiła do fałszywego sklepu po kliknięciu w rozesłaną przez portale reklamę. Wygląda na to, że użytkownicy darmowych skrzynek pocztowych muszą zadbać o swoje bezpieczeństwo sami, zwracając pilniejszą uwagę na to, w co klikają albo… przenosząc się do innego dostawcy. Pozostaje tylko przypomnieć, że Gmail nie spamuje swoich użytkowników ofertami złodziei.