Jak przedsiębiorczy Litwin oszukał Google i Facebooka na 122 mln dolarów

dodał 27 marca 2019 o 07:37 w kategorii Prawo, Socjo  z tagami: • • • • •
Jak przedsiębiorczy Litwin oszukał Google i Facebooka na 122 mln dolarów

„Kto się na to nabiera?!” – pisaliście w komentarzach pod naszym artykułem o udanych scenariuszach kradzieży stosowanych wobec polskich firm. Okazało się, że podobnym atakom zdarzyło się ulec nawet takim gigantom jak Google i Facebook.

Evaldas Rimašauskas, litewski przedsiębiorca zatrzymany w marcu 2017 r. i kilka miesięcy później poddany ekstradycji do Stanów Zjednoczonych, przyznał się w końcu do winy – czytamy w oświadczeniu wydanym przez amerykański Departament Sprawiedliwości (wcześniej oskarżony starał się udowodnić, że był tylko małym trybikiem w przestępczej machinie zarządzanej przez kogo innego – nie wyszło). Na formalny wyrok będziemy musieli poczekać do lipca, wiadomo jednak, że grozi mu 30 lat za kratami. Czym sobie na to zasłużył?

Od pomysłu do realizacji

Zaczął w 2013 r. od zarejestrowania na Łotwie firmy Quanta Computer. Być może tego nie wiecie, ale przedsiębiorstwo o identycznej nazwie istnieje na Tajwanie. Działa od 30 lat, zatrudnia ponad 70 tys. pracowników, wytwarza sprzęt komputerowy i współpracuje w tym zakresie z różnymi korporacjami. Są wśród nich m.in. Apple, Dell, Hewlett-Packard, Amazon, Cisco, LG, Lenovo, Sony, Toshiba, a także – wymienione już – Google i Facebook, które Litwin wziął na celownik.

Departament Sprawiedliwości nie szafuje nazwami – pisze „multinational technology company”, mając na myśli Google, a Facebooka charakteryzuje jako „multinational online social media company”. Dziennikarze dwutygodnika „Fortune” niedługo po aresztowaniu Rimašauskasa przeprowadzili własne śledztwo i ustalili, o jakie firmy chodzi. Obie potwierdziły, że dały się nabrać i straciły miliony (choć według Bloomberga większość środków udało się już odzyskać). Oficjalny komunikat głosi, że chodzi o ponad 100 mln dolarów, ale litewskie media podają dokładniejsze dane. Od Facebooka przedsiębiorczy oszust wyłudził 98,88 mln dolarów, a od Google’a – 23,26 mln dolarów.

Evaldas Rimašauskas, fot. Vidmantas Balkūnas / 15min.lt

Dokonał tego w bardzo prosty sposób. Wiedząc, że Google i Facebook prowadzą interesy z tajwańskim producentem sprzętu, nawiązał z nimi mailową korespondencję. Występując w imieniu firmy Quanta Computer (a tak właśnie nazwał własną), namówił gigantów do wykonywania płatności za świadczone usługi na konta, które w tym celu założył. Jak wyjaśnia jeden z litewskich serwisów, Google miał wpłacać pieniądze do SEB Banku na Łotwie, a Facebook – do Eurobanku na Cyprze. Stamtąd wyłudzone środki były przesyłane na inne rachunki w bankach zlokalizowanych w różnych krajach – Departament Sprawiedliwości wymienia Łotwę, Cypr, Słowację, Litwę, Węgry i Hongkong.

Aby osiągnąć większe zyski, Litwin posunął się do fałszowania faktur, umów i listów, które zaopatrywał w podrobione podpisy osób decyzyjnych i stemplował odpowiednimi pieczątkami. Przedstawiał je następnie bankom w celu potwierdzenia przelewów dużych kwot z rachunków zaatakowanych firm na jego własne.

Od sukcesu do upadku

Rimašauskas okazał się na tyle wiarygodny, że oszustwo wyszło na jaw dopiero po dwóch latach. Google nabrał podejrzeń jako pierwszy i to on w 2015 r. zawiadomił organy ścigania. Namierzanie przestępcy zajęło kolejne dwa lata, aż w końcu doszło do jego aresztowania na Litwie. W sierpniu 2017 r. – ku wielkiemu rozczarowaniu „biznesmena” – zapadła decyzja o ekstradycji do Stanów Zjednoczonych. Postawiono mu wówczas zarzuty oszustwa, prania brudnych pieniędzy i kradzieży tożsamości. Litwin długo nie przyznawał się do winy, argumentując, że to nie on był pomysłodawcą ataku, że stoją za nim – a jakżeby inaczej! – Rosjanie, których rzekomo poznał podczas pobytu w Moskwie. Żona potwierdzała jego słowa, dodając, że nie starczyłoby mu rozumu (lit. „tiesiog nepakaktų smegenų”), by zrealizować opisany wyżej scenariusz – nie jest hakerem, nie zna angielskiego itd. Do sądu ta argumentacja nie przemówiła. Wyrok poznamy za kilka miesięcy.

Jak już podkreślaliśmy, wykorzystana metoda do trudnych nie należy. Przy jej omawianiu anglojęzyczne serwisy lubią posługiwać się skrótem BEC, co oznacza „business email compromise”. W komunikacie Departamentu Sprawiedliwości też pada takie określenie. A chodzi po prostu o wykorzystanie przejętej w dowolny sposób firmowej skrzynki pocztowej albo takiej o podobnym adresie (co zapewne robił Rimašauskas). Wiedząc, z kim dana firma prowadzi interesy, oszust może się pod nią podszyć i zasugerować kontrahentowi przelanie pieniędzy na inne niż zwykle konto. Bazując na wcześniejszej korespondencji, może podrobić styl pisania, stopkę, używane w e-mailach elementy graficzne, może też spreparować pasujące do szablonu umowy i faktury (tu litewski przedsiębiorca musiał się bardziej wysilić, ale z zadaniem poradził sobie znakomicie).

Polacy też atakują

Podobne ataki zdarzają się również na naszym rodzimym gruncie. Najgłośniejszym tego typu przypadkiem była niedawna utrata 4 mln złotych przez spółkę Cenzin, która należy do Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Przebieg tego i kilku innych, znanych nam ataków opisaliśmy w artykule „Jak ukraść kilka milionów z polskiej firmy – przykłady udanych scenariuszy”. Jeszcze więcej szczegółów podajemy na naszych szkoleniach. Dużo obszerniej przedstawiamy każdą z sytuacji, omawiamy różne warianty ataków i uczymy, jak rozpoznać działania przestępców oraz poprawić firmowe procesy, by sprawniej stawić czoła oszustom. Można nas zaprosić na wykład – chętnie podzielimy się swoją wiedzą i doświadczeniem.

Podobne wpisy